JAK W PRAKTYCE DZIAŁA NIEMIECKI SYSTEM KAUCYJNY

Fot. GROK AI

System kaucyjny w Niemczech, znany jako „Pfandsystem”, działa od 2003 roku i jest jednym z najbardziej rozwiniętych w Europie. W praktyce konsumenci płacą kaucję przy zakupie napojów w opakowaniach objętych systemem (butelki plastikowe, puszki aluminiowe i butelki szklane), a następnie zwracają puste opakowania w sklepach, gdzie odbierają kaucję z powrotem.

Proces wygląda następująco:

Zakup: Przy kasie doliczana jest kaucja (0,25 euro za opakowania jednorazowe, 0,08-0,25 euro za wielokrotnego użytku), widoczna na paragonie.
Zwrot: Opakowania można zwrócić w automatach (butelkomatach) w większych sklepach lub ręcznie w mniejszych placówkach. Automaty skanują kody kreskowe, zgniatają opakowania i wydają bon na zakupy lub gotówkę.
Logistyka: Sklepy przekazują zebrane opakowania operatorowi (Deutsche Pfandsystem GmbH – DPG), który organizuje ich recykling lub ponowne wykorzystanie.
Oznaczenia: Wszystkie opakowania kaucyjne mają specjalne logotypy i kody, umożliwiające identyfikację.

System obejmuje około 18 miliardów opakowań rocznie, z czego 95% jest obsługiwanych przez automaty, a 5% przez workowy system zbiórki. Od 2022 roku kaucja obejmuje także butelki po mleku i napojach mlecznych.

Od kiedy funkcjonuje?

Obowiązkowy system kaucyjny wprowadzono 1 stycznia 2003 roku, choć wcześniejsze formy (np. dla butelek wielokrotnego użytku) istniały od XIX wieku. Obecna forma, po optymalizacjach, działa od 2006 roku, a ostatnie rozszerzenia (np. o mleko) weszły w życie 1 stycznia 2022 roku.

Jakie są jego zasady?

Obowiązek: Producenci i sprzedawcy muszą uczestniczyć w systemie.
Kaucja: 0,25 euro za jednorazowe butelki i puszki, 0,08-0,25 euro za wielokrotnego użytku (szklane butelki).
Punkty zbiórki: Obecne w sklepach powyżej 200 m² (obowiązek) i dobrowolnie w mniejszych.
Recykling: Zebrane opakowania są sortowane i przetwarzane, z naciskiem na gospodarkę obiegu zamkniętego.
Non-profit: Operator DPG, należący do producentów i detalistów, działa na zasadach non-profit, a zyski z nieodebranych kaucji finansują system.

Podobieństwa i różnice

System w Polsce, który ruszy 1 października 2025 roku, ma wiele podobieństw do niemieckiego:

Zakres: Obejmuje butelki PET (do 3 l), puszki (do 1 l) i szklane wielokrotnego użytku (do 1,5 l), podobnie jak w Niemczech.
Kaucja: W Polsce wynosi 0,50 zł (ok. 0,12 euro), co jest niższe niż w Niemczech, ale ma podobną funkcję zachęcającą do zwrotu.
Punkty zbiórki: Sklepy powyżej 200 m² będą miały obowiązek przyjmowania opakowań, podobnie jak w Niemczech, z opcjonalnym udziałem mniejszych placówek.
Bezparagonowość: W obu systemach zwrot kaucji nie wymaga paragonu.
Różnice: Polski system będzie zdecentralizowany (kilku operatorów), podczas gdy niemiecki jest scentralizowany pod DPG. System w Polsce nie obejmuje jeszcze opakowań po mleku, co Niemcy zrobili w 2022 roku.

jp KaucjaNews